Cẩn trọng khi sử dụng thuốc Đông y: Hiểu rõ để bảo vệ sức khỏe
Thực trạng sử dụng thuốc Đông y
Nhiều người vẫn còn giữ quan niệm sai lầm rằng thuốc Tây y thì 'nóng' và có hại, trong khi thuốc Đông y lại 'mát' và bổ dưỡng, không bổ cái này thì bổ cái khác. Chính vì quan niệm này, không ít người đã tự ý sử dụng thuốc Đông y một cách bừa bãi, không có sự hướng dẫn của thầy thuốc.
Hậu quả của việc sử dụng thuốc Đông y không đúng cách có thể rất nghiêm trọng.
Nguy cơ tiềm ẩn khi dùng thuốc Đông y không đúng cách
Sử dụng thuốc Đông y không đúng cách có thể dẫn đến những tai biến nguy hiểm. Các trường hợp bệnh nhân nhập viện do tai biến từ thuốc Đông y thường có tình trạng rất nặng, bao gồm:
- Rối loạn đông máu: Ảnh hưởng đến khả năng đông máu của cơ thể, gây chảy máu khó cầm.
- Tổn thương gan: Gây viêm gan, suy giảm chức năng gan.
- Viêm gan do nhiễm độc: Các chất độc trong thuốc gây tổn thương tế bào gan.
- Suy thận vô niệu: Thận mất khả năng lọc chất thải, dẫn đến suy thận.
Đã có những trường hợp tử vong hoặc để lại di chứng nặng nề do ngộ độc thuốc Đông y. Việc chẩn đoán và điều trị trong những trường hợp này gặp rất nhiều khó khăn, vì độc tố trong thuốc Đông y thường rất khó xác định. Mỗi bài thuốc Đông y lại có thành phần khác nhau, khiến việc tìm ra nguyên nhân gây độc trở nên phức tạp.
Nhiều người bệnh có tâm lý 'có bệnh thì vái tứ phương' và tìm đến những thầy lang không có uy tín, không có giấy phép hành nghề. Điều này làm tăng nguy cơ gặp phải những bài thuốc không an toàn, gây hại cho sức khỏe.
Ưu điểm của thuốc Đông y và lời khuyên khi sử dụng
Thuốc Đông y có những ưu điểm nhất định, đặc biệt trong việc điều trị một số bệnh mãn tính mà Tây y gặp khó khăn. Y học cổ truyền Việt Nam có lịch sử lâu đời và đã được chứng minh hiệu quả trong nhiều trường hợp.
Kết hợp Đông - Tây y là một trong những phương châm chiến lược của ngành y tế Việt Nam.
Tuy nhiên, khi sử dụng thuốc Đông y, cần hết sức thận trọng. Để đảm bảo an toàn và hiệu quả, bạn nên:
- Đến các bệnh viện y học cổ truyền.
- Đến các khoa y học cổ truyền trong hệ thống y tế công lập.
- Đến các cơ sở y học cổ truyền uy tín, có giấy phép hành nghề của cơ quan có thẩm quyền.
- Yêu cầu đơn thuốc rõ ràng, chi tiết.
Vì sao ngộ độc thuốc Đông y?
Cũng giống như thuốc Tây, thuốc Đông y cũng có thể gây ra những tác dụng không mong muốn, thậm chí gây ngộ độc và tử vong. Dưới đây là một số nguyên nhân dẫn đến ngộ độc thuốc Đông y:
Các nguyên nhân gây ngộ độc thuốc Đông y
- Dị ứng: Bệnh nhân có thể bị dị ứng với một hoặc nhiều thành phần trong thuốc do yếu tố cơ địa. Vì thuốc Đông y thường là một hỗn hợp phức tạp, nên rất khó xác định dị nguyên cụ thể. Các triệu chứng dị ứng có thể từ nhẹ (mẩn ngứa, phát ban) đến nặng (khó thở, sốc phản vệ).
- Quá liều: Sử dụng quá liều các vị thuốc có độc như bán hạ, phụ tử, mã tiền, hoàng nàn… có thể gây ngộ độc nghiêm trọng. Các vị thuốc này cần được sử dụng đúng liều lượng và dưới sự giám sát chặt chẽ của thầy thuốc.
- Chỉ định sai: Thầy thuốc kê đơn không phù hợp với tình trạng bệnh của bệnh nhân, hoặc kê các loại thuốc có chống chỉ định với bệnh nhân.
- Chất lượng thuốc kém: Thuốc bị nhiễm hóa chất, bảo quản không tốt, bào chế sai quy cách, hoặc bị nhiễm vi sinh vật có hại (đặc biệt là nấm mốc). Việc sử dụng thuốc kém chất lượng có thể gây dị ứng, ngộ độc, hoặc làm giảm hiệu quả điều trị.
- Nhầm lẫn dược chất: Nhầm lẫn các loại dược liệu khi thu hái, mua bán và sử dụng. Ví dụ, dùng thương lục để làm giả nhân sâm. Điều này có thể do người bệnh tự dùng, do nhân viên y tế bất cẩn, hoặc do gian thương cố tình.
- Không tuân thủ hướng dẫn: Bệnh nhân không tuân thủ đúng hướng dẫn của thầy thuốc về cách sắc, cách uống, liều lượng và quy trình điều trị.
- Tương tác thuốc: Sử dụng phối hợp quá nhiều loại thuốc, bao gồm cả thuốc Tây và thuốc Đông y, dẫn đến tương tác thuốc và sinh ra các chất có hại cho cơ thể.
Phòng ngừa tai biến khi dùng thuốc Đông y
Để ngăn ngừa các tai biến do dùng thuốc Đông y, bạn cần:
- Tuân thủ tuyệt đối hướng dẫn của thầy thuốc.
- Không tự ý sử dụng thuốc Đông y khi không có chỉ định.
- Không tự ý tăng liều hoặc kéo dài thời gian sử dụng.
- Tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng các bài thuốc dân gian.
- Ngừng thuốc ngay lập tức và báo cho bác sĩ nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào.
Kết luận
Việc sử dụng thuốc Tây hay thuốc Nam để chữa bệnh đều cần hết sức cẩn trọng và tuân thủ chặt chẽ chỉ định của thầy thuốc chuyên môn. Việc điều trị bằng Đông y, Tây y hoặc điều trị Đông - Tây y phối hợp cần phải có sự theo dõi chặt chẽ của các bác sĩ. Đừng tự ý sử dụng thuốc để tránh những hậu quả đáng tiếc.
