Tủ Lạnh Ngày Tết: Bí Quyết Bảo Quản Thực Phẩm An Toàn & Hợp Lý
Mở Đầu
Trong những ngày Tết, việc chuẩn bị và bảo quản thực phẩm trở thành một phần không thể thiếu. Tuy nhiên, đừng 'khoán trắng' mọi thứ cho chiếc tủ lạnh của bạn. Tủ lạnh không thể tự quyết định khẩu phần ăn hợp lý hay đảm bảo chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm. Việc tăng cân mất kiểm soát hay gặp các vấn đề tiêu hóa trong dịp Tết sẽ làm mất đi niềm vui ngày xuân.
Thực tế, người phụ nữ đóng vai trò then chốt trong việc lên kế hoạch thực đơn, sắp xếp và bảo quản thực phẩm một cách khoa học. Một bàn ăn ngày Tết không chỉ cần ngon miệng, bổ dưỡng mà còn phải đảm bảo an toàn vệ sinh.
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, có đến 50% các bệnh liên quan đến thực phẩm bắt nguồn từ việc chế biến và bảo quản tại gia đình. Vì vậy, niềm vui, sự ngon miệng và an toàn của cả gia đình đều nằm trong đôi tay của người nội trợ.
Những Loại Thực Phẩm Nên Giữ Trong Tủ Lạnh Ngày Tết
Nhóm Thịt, Cá Tươi Sống
- Lựa chọn và số lượng: Hãy chọn mua thịt, cá tươi mới mổ để đảm bảo chất lượng. Đối với gia đình có 4-5 người, tổng lượng thịt cá nên vào khoảng 3-4kg là vừa đủ. Ví dụ, bạn có thể mua 1 con gà (1-1,5kg), 0,5kg thịt lợn xay hoặc viên mọc đông lạnh, 0,5kg nạc thăn, 0,6-0,8kg thịt bò ngon, vài khúc cá diêu hồng hoặc cá trắm, và một ít tôm tươi.
- Chia nhỏ và đóng gói: Chia nhỏ thịt cá thành các phần vừa đủ cho mỗi bữa ăn của gia đình. Gói từng phần riêng biệt trong túi PE cẩn thận để tránh rò rỉ dịch. Sau đó, đặt các túi này vào hộp có nắp kín (hộp có gioăng càng tốt) để ngăn ngừa lây nhiễm vi khuẩn và lẫn mùi. Cuối cùng, cho hộp vào ngăn đá.
- Bảo quản đông lạnh: Theo khuyến cáo về bảo quản thực phẩm, thịt cá tươi sống cần được đông lạnh càng sớm càng tốt ở nhiệt độ -17 đến -18oC để đảm bảo an toàn trong thời gian dài. Việc đông lạnh giúp làm chậm sự phát triển của vi khuẩn và giữ cho thực phẩm tươi ngon hơn. (Theo Hướng dẫn bảo quản thực phẩm của Bộ Y Tế)
Món Nguội (Giò, Xúc Xích)
- Số lượng vừa phải: Các món nguội như giò, chả, xúc xích rất tiện lợi khi có khách đến nhà. Tuy nhiên, bạn không nên mua quá nhiều vì chúng dễ mất ngon khi để trong ngăn đá. Nếu bảo quản ở ngăn mát (0-6oC), chất lượng của chúng chỉ được đảm bảo trong vài ngày.
- Hạn sử dụng: Đừng quá tin tưởng vào hạn sử dụng in trên bao bì của nhà sản xuất. Hãy quan sát kỹ trạng thái của thực phẩm trước khi sử dụng. Nếu có dấu hiệu lạ như mùi hôi, màu sắc thay đổi, bạn nên bỏ đi để tránh ngộ độc.
Nhóm Rau Quả
- Nhiệt độ bảo quản: Hầu hết các loại rau quả tươi nên được bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh ở nhiệt độ từ 0 đến -6oC. Tuy nhiên, nhiệt độ thích hợp có thể khác nhau tùy thuộc vào từng loại rau quả. Ví dụ, bắp cải, súp lơ, cà rốt, cần tây, hành có thể chịu lạnh tốt hơn so với các loại rau lá mỏng như xà lách, cải mơ, cải cúc.
- Chuẩn bị trước khi bảo quản: Trước khi cho vào tủ lạnh, hãy rửa sạch rau quả và để thật ráo nước. Sau đó, cho từng loại vào túi giấy hoặc túi thấm khí riêng biệt. Đặt chúng ở hộc dưới cùng của ngăn mát (ngăn rau).
- Tránh dập nát: Hãy nhẹ tay khi xử lý rau quả vì rau bị dập nát và nhiều nước sẽ sinh ra lượng Ethylen gấp nhiều lần so với rau khô ráo, nguyên vẹn. Khí Ethylen có thể làm các loại rau quả khác nhanh chín và hỏng.
- Lưu ý về khí Ethylen: Nhiều loại thực phẩm trong tủ lạnh rất nhạy cảm với khí Ethylen. Mặc dù khí này không gây độc cho người, nhưng nếu để quá nhiều rau trong một không gian chật hẹp, tủ lạnh sẽ trở thành một cái bẫy. Lượng Ethylen lớn sẽ làm rau nhanh 'già' và quá trình thối rữa cũng tăng nhanh.
- Thời gian bảo quản: Các loại rau cải không nên để quá 2 ngày trong tủ lạnh, vì lượng nitrit trong rau bảo quản sẽ tăng lên rất nhiều so với rau tươi, gây hại cho sức khỏe.
- Bảo quản rau gia vị: Bạn nên để một ít rau gia vị trong tủ lạnh để tiện sử dụng, giúp tăng hương vị cho các món ăn ngày Tết. Riêng thì là có thể bảo quản lâu bằng cách rửa sạch, để ráo nước, cho vào hộp nhựa kín và để trong ngăn đá. Khi nấu canh cá, bạn chỉ cần lấy ra và thả vào lúc nước sôi, hương vị vẫn sẽ được giữ nguyên.
- Lưu ý với một số loại quả: Các loại quả như chuối, hồng xiêm, cà chua cần phải chín hoàn toàn trước khi cho vào tủ lạnh. Nếu để lạnh khi còn xanh, chúng sẽ không thể tiếp tục chín và mất đi giá trị dinh dưỡng. Đặc biệt, cà chua xanh còn có thể gây ngộ độc. (Nguồn: Ngộ độc thực phẩm do cà chua xanh)
Sữa Chua và Các Sản Phẩm Sữa
- Sữa chua và cân nặng: Hãy chuẩn bị một ít sữa chua trong tủ lạnh ngày Tết. Nghiên cứu gần đây cho thấy sữa chua có thể giúp duy trì cân nặng hiệu quả. Canxi trong sữa chua đóng vai trò quan trọng trong việc đốt cháy chất béo, và các vi khuẩn có lợi trong sữa chua giúp cải thiện hệ tiêu hóa.
- Nhiệt độ bảo quản: Sữa chua và các sản phẩm sữa khác như sữa thanh trùng, phô mai chỉ nên được bảo quản ở ngăn mát (0-6oC). Một số người có thói quen để sữa chua, phô mai trong ngăn đá, điều này có thể giữ được hương vị đặc trưng nhưng lại làm giảm chất lượng sản phẩm. Phô mai sau khi rã đông có thể bị nát vụn, khó cắt thành miếng, còn sữa có thể bị phân ly, ăn không ngon.
Vệ Sinh và Quản Lý Thức Ăn Trong Tủ Lạnh
Vệ Sinh Tủ Lạnh
- Vệ sinh thường xuyên: Vi khuẩn có thể phát triển trong thực phẩm nếu không được xử lý cẩn thận. Vì vậy, bạn cần giữ vệ sinh tay, tủ lạnh (cả ngăn đá và ngăn mát), cũng như các khay, bát đĩa, túi đựng thực phẩm sạch sẽ. Thường xuyên lau chùi tủ lạnh bằng dung dịch khử khuẩn để ngăn ngừa sự phát triển của vi khuẩn.
Nguyên Tắc Bảo Quản
- 'Đưa vào trước, dùng trước': Hãy luôn tuân thủ nguyên tắc 'ĐƯA VÀO TRƯỚC, DÙNG TRƯỚC', nghĩa là sử dụng những thực phẩm cũ trước, thực phẩm mới sau. Điều này giúp bạn tránh lãng phí thực phẩm và đảm bảo an toàn vệ sinh.
- Kiểm soát nhiệt độ: Theo dõi nhiệt độ của ngăn mát và ngăn đông thường xuyên để đảm bảo thực phẩm được bảo quản ở điều kiện tốt nhất.
Ngăn Đông
- Nhiệt độ: Duy trì nhiệt độ ngăn đông ở mức -17 đến -18oC trở xuống. Ở nhiệt độ này, kem có thể đông đặc hoàn toàn.
- Bọc kín: Sử dụng màng bọc thực phẩm để giữ ẩm và ngăn ngừa tình trạng khô, cháy lạnh.
- Ghi nhớ thời gian bảo quản: Thời gian bảo quản thực phẩm phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm loại thực phẩm, phương pháp chế biến và nhiệt độ bảo quản. Hãy ghi nhớ số lượng và thời gian bảo quản của từng loại thực phẩm trong tủ để sử dụng tuần tự.
Ngăn Lạnh
- Nhiệt độ: Luôn đảm bảo nhiệt độ trong ngăn mát từ 1-6oC. Tránh mở tủ thường xuyên, đặc biệt là khi thời tiết ấm áp.
- Đóng gói cẩn thận: Để thực phẩm trong hộp kín hoặc bọc kín để tránh mất mùi hoặc nhiễm mùi sang các món khác.
- Ngăn ngừa nhiễm bẩn: Các loại thực phẩm sống cần được bọc cẩn thận hoặc để trong hộp kín để tránh chảy nước và nhiễm bẩn sang các thực phẩm khác. Nếu lỡ để nước chảy ra tủ, cần lau sạch bằng nước xà phòng ấm hoặc nước khử trùng.
- Bảo quản thực phẩm chín: Các loại thịt chín và thực phẩm thừa cần được đậy kín hoặc bọc kỹ để tránh bị khô và ám mùi sang các đồ ăn khác.
- Tránh nhiễm khuẩn chéo: Luôn chú ý tránh để xảy ra tình trạng nhiễm khuẩn chéo từ các thực phẩm khác trong tủ lạnh.
- Không để tôm sống: Không nên để tôm còn sống trong tủ lạnh, vì chúng sẽ chết và gây nhiễm khuẩn cho các thực phẩm khác.
Kết Luận
Ngày Tết có thể bận rộn với nhiều hoạt động, nhưng bạn vẫn nên cố gắng duy trì thói quen ăn uống lành mạnh. Chiếc tủ lạnh được sắp xếp và quản lý khoa học sẽ giúp bạn chủ động hơn trong việc chuẩn bị bữa ăn, có thêm thời gian nghỉ ngơi và tận hưởng không khí Tết thoải mái hơn.
