Liệu Pháp Nhắm Trúng Đích: Bước Tiến Mới Trong Điều Trị Ung Thư Gan Và Thận
Giới thiệu
Liệu pháp nhắm trúng đích, một phương pháp điều trị ung thư tiên tiến, hiện đã có mặt tại Việt Nam, mang lại hy vọng mới cho bệnh nhân ung thư gan và thận. Phương pháp này, sử dụng hoạt chất sorafenib (tên thương mại là Nexavar), đã được áp dụng rộng rãi tại 60 quốc gia trên toàn thế giới, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong lĩnh vực điều trị ung thư.
Cơ chế hoạt động
Sorafenib hoạt động bằng cách tác động trực tiếp lên các tế bào ung thư, thúc đẩy quá trình tự chết của tế bào, tương tự như ở các tế bào bình thường. Cơ chế chính của hoạt chất này là ức chế sự tăng sinh mạch máu, từ đó làm chậm sự phát triển của khối u. Theo một nghiên cứu được công bố trên tạp chí The Lancet, sorafenib đã chứng minh hiệu quả trong việc kéo dài thời gian sống thêm ở bệnh nhân ung thư gan tiến triển.
Chi tiết về cơ chế hoạt động:
- Ức chế Kinase: Sorafenib là một chất ức chế đa kinase, nhắm vào các kinase tyrosine như VEGFR (yếu tố tăng trưởng nội mô mạch máu) và PDGFR (yếu tố tăng trưởng có nguồn gốc từ tiểu cầu), là những protein quan trọng trong sự tăng trưởng và phát triển của mạch máu nuôi khối u.
- Ức chế RAF Kinase: Sorafenib cũng ức chế các kinase RAF, tham gia vào con đường truyền tín hiệu RAS/MAPK, một con đường quan trọng trong sự tăng sinh tế bào ung thư.
Chỉ định
Thuốc được chỉ định chủ yếu cho:
- Bệnh nhân sau phẫu thuật ung thư gan hoặc thận để ngăn ngừa khả năng tái phát bệnh.
- Bệnh nhân ung thư gan tiến triển không còn khả năng phẫu thuật hoặc các phương pháp điều trị khác.
Phê duyệt và lưu hành
Nexavar đã được Tổ chức Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) và Cơ quan Dược phẩm Châu Âu (EMA) phê duyệt cho điều trị ung thư gan và thận. Tại Việt Nam, thuốc cũng đã được Bộ Y tế cấp phép lưu hành, mở ra cơ hội tiếp cận điều trị hiện đại cho bệnh nhân.
Chi phí và bảo hiểm
Theo thông tin từ Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, giá một hộp thuốc Nexavar tại Việt Nam vào khoảng 60 triệu đồng. Liều dùng thông thường là 2 hộp/tháng. Tuy nhiên, bệnh nhân có thẻ bảo hiểm y tế trên 3 năm sẽ được thanh toán 50% chi phí khi có chỉ định sử dụng Nexavar, giúp giảm gánh nặng tài chính cho người bệnh.
Tác dụng phụ và hiệu quả
Giống như nhiều loại thuốc điều trị ung thư khác, Nexavar có thể gây ra một số tác dụng phụ như:
- Tổn thương da ở bàn tay và bàn chân (hội chứng tay-chân).
- Tăng huyết áp.
- Rụng tóc.
Mặc dù có tác dụng phụ, các thử nghiệm lâm sàng đã chứng minh hiệu quả của liệu pháp này. Theo một nghiên cứu, tỷ lệ bệnh nhân ung thư điều trị bằng liệu pháp nhắm trúng đích có chất lượng cuộc sống cải thiện là 58%, và tỷ lệ sống thêm một năm là 64%.
Địa điểm sử dụng
Hiện nay, thuốc đã được Bộ Y tế cho phép sử dụng tại các bệnh viện lớn như Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Ung bướu TP HCM, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội và Bệnh viện K Hà Nội.
Tình hình ung thư gan tại Việt Nam
Ung thư gan là một trong 6 loại ung thư phổ biến nhất trên thế giới. Đáng lo ngại, Việt Nam là một trong 3 quốc gia có tỷ lệ mắc ung thư gan cao nhất, theo thống kê từ Globocan. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phát triển và ứng dụng các phương pháp điều trị ung thư tiên tiến như liệu pháp nhắm trúng đích để cải thiện tiên lượng và chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân.
Các yếu tố nguy cơ gây ung thư gan:
- Nhiễm virus viêm gan B (HBV) và viêm gan C (HCV).
- Xơ gan do rượu hoặc các nguyên nhân khác.
- Tiếp xúc với aflatoxin (độc tố từ nấm mốc).
- Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD).
