Báo động tình trạng thừa cân ở trẻ sơ sinh: Mối lo cho cả mẹ và bé
Thực trạng đáng lo ngại: Khi cân nặng không phải là niềm vui trọn vẹn
Ngày nay, tình trạng trẻ sơ sinh thừa cân đang có xu hướng gia tăng, đặc biệt tại các thành phố lớn, nơi các bà mẹ có điều kiện kinh tế và được chăm sóc thai kỳ kỹ lưỡng. Theo định nghĩa của các chuyên gia sản khoa, trẻ sơ sinh đủ tháng có cân nặng từ 3,8kg trở lên được xem là nặng cân. Tuy nhiên, việc trẻ chào đời với cân nặng vượt chuẩn không hẳn là một dấu hiệu đáng mừng như nhiều người vẫn nghĩ.
Thực tế, đã có những trường hợp trẻ sơ sinh chào đời với cân nặng 'đột biến', gây bất ngờ và lo ngại cho giới chuyên môn. Giữa tháng 4 vừa qua, Bệnh viện Phụ sản Hà Nội đã tiếp nhận một bé trai nặng tới 6,6kg. Trước đó, trong khoảng 2 năm trở lại đây, Việt Nam cũng đã ghi nhận 3 trường hợp trẻ sơ sinh có cân nặng trên 6,5kg. Đây là những con số đáng báo động, cho thấy tình trạng thừa cân ở trẻ sơ sinh đang ngày càng trở nên phổ biến.
Nguy cơ tiềm ẩn cho mẹ và bé: Hậu quả của việc tăng cân quá mức
Việc sinh ra những đứa trẻ có cân nặng 'khủng' tiềm ẩn nhiều nguy cơ cho cả mẹ và bé. Các chuyên gia y tế khuyến cáo, các bậc cha mẹ cần nhận thức rõ về vấn đề này để có những biện pháp phòng ngừa và chăm sóc phù hợp.
Đối với mẹ:
- Chuyển dạ khó khăn và tăng nguy cơ can thiệp sản khoa: Thai nhi quá lớn có thể gây ra tình trạng chuyển dạ kéo dài, khó khăn, thậm chí dẫn đến tắc nghẽn. Điều này làm tăng khả năng phải sử dụng các biện pháp can thiệp sản khoa như mổ lấy thai, gây ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ.
- Nguy cơ vỡ tử cung, đe dọa tính mạng: Trong một số trường hợp hiếm gặp, thai nhi quá lớn có thể gây áp lực lớn lên thành tử cung, dẫn đến vỡ tử cung. Đây là một biến chứng sản khoa vô cùng nguy hiểm, đe dọa tính mạng cả mẹ và con.
- Tăng nguy cơ tiểu đường thai nghén, sảy thai, sinh non, thai chết lưu: Tăng cân quá mức trong thai kỳ làm tăng nguy cơ mắc tiểu đường thai nghén. Nếu không được kiểm soát tốt, bệnh tiểu đường thai nghén có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm như sảy thai, sinh non, thai chết lưu, thậm chí gây tử vong cho thai phụ.
- Nguy cơ mắc các bệnh tăng huyết áp, béo phì, tiểu đường sau sinh: Những bà mẹ sinh con thừa cân cũng có nguy cơ cao hơn mắc các bệnh mãn tính như tăng huyết áp, béo phì, tiểu đường sau này.
Đối với bé:
- Dễ mắc bệnh rối loạn chuyển hóa, béo phì, tim mạch khi trưởng thành: Trẻ sơ sinh thừa cân có nguy cơ cao hơn mắc các bệnh rối loạn chuyển hóa như rối loạn lipid máu, kháng insulin. Điều này làm tăng nguy cơ mắc các bệnh béo phì, tim mạch và các bệnh mãn tính khác khi trưởng thành.
- Nguy cơ hạ đường huyết sau sinh, thậm chí tử vong nếu không được chăm sóc tốt: Trẻ sơ sinh có mẹ bị tiểu đường thai nghén thường có nguy cơ bị hạ đường huyết sau sinh. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, tình trạng hạ đường huyết có thể gây tổn thương não, thậm chí tử vong.
- Sức đề kháng yếu do mẹ chậm có sữa, phải dùng sữa ngoài: Trẻ sơ sinh có cân nặng lớn thường khiến mẹ gặp khó khăn trong việc cho con bú sớm. Điều này có thể dẫn đến tình trạng mẹ chậm có sữa, phải cho con dùng sữa ngoài. Sữa ngoài không thể cung cấp đầy đủ các kháng thể và dưỡng chất cần thiết như sữa mẹ, khiến trẻ dễ bị ốm vặt và có sức đề kháng kém.
Nguyên nhân và khuyến cáo: Kiểm soát cân nặng – chìa khóa cho một thai kỳ khỏe mạnh
Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng trẻ sơ sinh thừa cân là do các bà mẹ ăn quá nhiều trong thai kỳ với mong muốn con được 'bụ bẫm'. Tuy nhiên, quan niệm này là hoàn toàn sai lầm. Việc tăng cân quá mức trong thai kỳ không những không tốt cho thai nhi mà còn gây hại cho sức khỏe của cả mẹ và bé.
Các bác sĩ khuyến cáo, trong thời gian thai nghén, người mẹ chỉ nên tăng cân trung bình từ 12-15kg. Để kiểm soát cân nặng hiệu quả, các bà mẹ nên:
- Xây dựng chế độ ăn uống khoa học, cân bằng: Ăn đủ chất dinh dưỡng, tăng cường rau xanh, trái cây, hạn chế đồ ngọt, đồ ăn nhanh, thực phẩm chế biến sẵn.
- Tập thể dục thường xuyên: Vận động nhẹ nhàng, phù hợp với sức khỏe như đi bộ, yoga, bơi lội.
- Khám thai định kỳ và tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ: Theo dõi cân nặng, kiểm soát đường huyết và các chỉ số sức khỏe khác để phát hiện sớm và xử lý kịp thời các vấn đề phát sinh.
Ngoài ra, trẻ sơ sinh thừa cân cần được theo dõi và chăm sóc đặc biệt trong những ngày đầu sau sinh để phòng ngừa các biến chứng như hạ đường huyết, suy hô hấp. Việc cho trẻ bú mẹ sớm và thường xuyên cũng rất quan trọng để tăng cường sức đề kháng và giúp trẻ phát triển khỏe mạnh.
Tham khảo thêm thông tin từ Bộ Y Tế và các tài liệu y khoa uy tín về chăm sóc thai kỳ và trẻ sơ sinh.
