Cúm A/H1N1: Hiểu rõ và phòng tránh
Cúm A/H1N1 là gì?
Định nghĩa
Cúm A/H1N1 là bệnh nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính do vi rút cúm A(H1N1) gây ra. Bệnh có khả năng lây nhiễm rất cao và lây lan nhanh trong cộng đồng. Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã từng cảnh báo dịch ở cấp độ 6, cấp độ cao nhất, xem như đại dịch trên quy mô toàn cầu [theo thông tin từ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO)].
Tình hình dịch tễ
Thời điểm cuối tháng 7/2009, dịch đã lan rộng ra trên 160 quốc gia thuộc cả 5 châu lục với hàng trăm ngàn trường hợp mắc và hàng nghìn trường hợp tử vong. Tại Việt Nam, ca bệnh cúm A(H1N1) đầu tiên được ghi nhận vào ngày 31/5/2009. Đến ngày 30/7/2009, đã có gần 800 trường hợp mắc ở gần 30 tỉnh, thành phố trên cả 3 miền Bắc, Trung, Nam. Rất may mắn là chưa có trường hợp nào tử vong vào thời điểm đó.
Đường lây truyền và thời gian lây bệnh
Đường lây truyền
Bệnh lây truyền từ người sang người theo đường hô hấp, qua các giọt nước bọt hay dịch tiết mũi họng khi người bệnh ho, hắt hơi. Ngoài ra, bệnh cũng có thể lây qua tiếp xúc với các đồ vật có chứa vi rút rồi qua bàn tay đưa lên mắt, mũi, miệng.
Thời gian lây bệnh
Người mang vi rút cúm A(H1N1) có khả năng truyền vi rút cho những người xung quanh trong thời gian 1 ngày trước tới 7 ngày sau, kể từ khi có triệu chứng của bệnh. Bệnh lây lan càng mạnh và nhanh khi có sự tiếp xúc trực tiếp với người bệnh, đặc biệt ở nơi tập trung đông người như trường học, nhà trẻ…
Dấu hiệu và triệu chứng
Triệu chứng điển hình
Các dấu hiệu chính của bệnh cúm A(H1N1) bao gồm:
- Sốt cao trên 38 độ C.
- Ho.
- Đau họng.
- Sổ mũi.
- Đau đầu.
- Đau cơ.
- Mệt mỏi.
Biến chứng
Một số trường hợp nặng có thể bị suy hô hấp và dẫn đến tử vong. Cần lưu ý rằng, bệnh cúm A(H1N1) có triệu chứng giống với cúm thông thường, do đó chỉ có thể chẩn đoán xác định bằng cách lấy dịch mũi họng để xét nghiệm.
Vi rút cúm A/H1N1 tồn tại bao lâu ngoài môi trường?
Bác sĩ Phan Quân Hùng, Phó Khoa Y tế công cộng, Viện Pasteur TP. Hồ Chí Minh cho biết vi rút cúm A/H1N1 tồn tại khá lâu ngoài môi trường:
- Trên các bề mặt như bàn, ghế, tủ, tay vịn cầu thang: 24 đến 48 giờ.
- Trong quần áo: 8 đến 12 giờ.
- Trong lòng bàn tay: 5 phút.
- Trong môi trường nước ở nhiệt độ khoảng 22 độ C: có thể sống được đến 4 ngày.
- Ở nhiệt độ 0 độ C: sống đến 30 ngày.
Các biện pháp phòng tránh
Biện pháp cá nhân
- Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn.
- Giữ vệ sinh cá nhân thật tốt.
- Khi ho, khạc cần lấy khăn che miệng.
- Đeo khẩu trang khi có vấn đề về sức khỏe để tránh lây nhiễm cho người khác.
Biện pháp cộng đồng
- Vệ sinh và mở cửa thoáng mát nơi ở, lớp học, phòng làm việc.
- Lau chùi bề mặt, vật dụng bằng hoá chất sát khuẩn thông thường.
- Sử dụng khẩu trang đúng cách, không vứt khẩu trang bừa bãi.
Khuyến cáo từ chuyên gia
Bác sĩ Nguyễn Đắc Thọ, Phó Giám đốc Trung tâm y tế dự phòng thành phố Hồ Chí Minh khuyến cáo người dân cần thực hiện đúng theo khuyến cáo của ngành Y tế.
Cảnh giác với việc sử dụng thuốc
Ngành Y tế quan ngại trước hiện tượng người dân gửi mua thuốc Tamiflu từ nước ngoài về bằng con đường xách tay. Việc sử dụng thuốc không đúng cách có thể gây ra hiện tượng kháng thuốc, ảnh hưởng đến việc điều trị.
Đối tượng cần đặc biệt lưu ý
- Người mắc bệnh mạn tính.
- Phụ nữ mang thai.
- Người già.
- Trẻ em.
Những đối tượng này cần tránh tiếp xúc với người nghi ngờ mắc bệnh và chủ động thực hiện các biện pháp phòng ngừa.
Lưu ý khác
- Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã quyết định đổi tên vi rút cúm A/H1N1 thành vi rút cúm đại dịch H1N1/09 để tránh nhầm lẫn với vi rút cúm A/H1N1 (cúm mùa) trước đó.
- Khi có vắc xin, việc tiêm phòng bệnh phải tuân thủ theo hướng dẫn của cơ quan y tế.
10 khuyến cáo phòng chống cúm A(H1N1)
- Cúm A(H1N1) là bệnh nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính do vi rút cúm A(H1N1) gây ra.
- Bệnh lây truyền qua đường hô hấp do tiếp xúc với các giọt nước bọt hay dịch tiết mũi họng của người bệnh hoặc với đồ vật bị nhiễm vi rút rồi đưa lên mũi, miệng.
- Bệnh lây nhiễm nhanh từ người sang người trong thời gian 1 ngày trước tới 7 ngày sau kể từ khi có triệu chứng bệnh.
- Những người mắc bệnh mạn tính, phụ nữ mang thai, người già, trẻ em cần tránh tiếp xúc với người nghi ngờ mắc bệnh.
- Tăng cường vệ sinh cá nhân, thường xuyên rửa tay bằng xà phòng, che miệng và mũi khi ho, hắt hơi.
- Học sinh, sinh viên và nhân viên tự theo dõi sức khỏe hàng ngày, nếu có biểu hiện sốt, ho, đau họng thì thông báo cho Ban giám hiệu, y tế địa phương.
- Tránh tiếp xúc với người bị cúm. Đeo khẩu trang y tế và giữ khoảng cách trên 1 mét nếu phải tiếp xúc với người bệnh.
- Vệ sinh và mở cửa thoáng mát nơi ở, lớp học, phòng làm việc; lau chùi bề mặt, vật dụng bằng hoá chất sát khuẩn thông thường.
- Học sinh, sinh viên, cán bộ và nhân viên có biểu hiện cúm khi đang ở nhà trường thì cần được cách ly và đeo khẩu trang.
- Không tự ý sử dụng thuốc đặc biệt là thuốc kháng vi rút như Tamiflu… Việc chỉ định sử dụng phải theo hướng dẫn của thầy thuốc.
