Bài viết nêu lên thực trạng quản lý an toàn thực phẩm còn chồng chéo, nhiều bất cập giữa các bộ ngành, gây khó khăn trong việc kiểm soát chất lượng. Đồng thời, bài viết đề xuất các giải pháp như cần có cơ quan chuyên trách, tập trung vào các vấn đề cụ thể như cung cấp thực phẩm tại siêu thị, bếp ăn tập thể, và xã hội hóa công tác kiểm tra chất lượng hàng hóa.
An Toàn Thực Phẩm: Lắm Mối, Rối Bời
Sự Cần Thiết của Luật An Toàn Thực Phẩm
Tình trạng vi phạm an toàn thực phẩm đáng báo động: Theo ông Nguyễn Nam Vinh, Chủ nhiệm Hội bảo vệ người tiêu dùng phía Nam, tình trạng vi phạm an toàn thực phẩm hiện nay là đáng báo động và ngày càng tinh vi, phức tạp. Điều này đòi hỏi một khung pháp lý mạnh mẽ để bảo vệ người tiêu dùng.
Cần có cơ quan chuyên trách với đầy đủ quyền lực và trách nhiệm rõ ràng: Để Luật An toàn thực phẩm thực sự hiệu quả, cần có một cơ quan chuyên trách được giao đầy đủ quyền lực và trách nhiệm rõ ràng. Cơ quan này sẽ chịu trách nhiệm chỉ đạo, điều hành và thực thi các quy định của pháp luật.
Quản Lý Chồng Chéo và Bất Cập
Ba bộ (Y tế, NN-PTNT, Công Thương) cùng quản lý nhưng vẫn còn khoảng trống: Hiện nay, việc quản lý an toàn thực phẩm được phân chia cho ba bộ là Bộ Y tế, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (NN-PTNT) và Bộ Công Thương. Tuy nhiên, sự phân chia này dẫn đến tình trạng chồng chéo và bỏ ngỏ nhiều lĩnh vực.
Ví dụ về khó khăn trong việc cấp giấy chứng nhận cho các cơ sở sản xuất sữa, đồ uống: Ông Nguyễn Công Khẩn, Cục trưởng Cục An toàn Vệ sinh thực phẩm (Bộ Y tế), cho biết, theo Nghị định 163, Bộ Y tế cấp giấy chứng nhận cho cơ sở sản xuất các thực phẩm nguy cơ cao như sữa, đồ uống, sản phẩm chế biến từ đậu nành. Tuy nhiên, Bộ Công Thương lại quản lý quá trình sản xuất của các cơ sở này, gây khó khăn trong việc cấp giấy chứng nhận.
Chưa có bộ nào quản lý cụ thể đối với cơ sở liên doanh, 100% vốn nước ngoài, tư nhân sản xuất chế biến rượu bia: Một lỗ hổng lớn trong quản lý an toàn thực phẩm là việc chưa có bộ nào quản lý cụ thể đối với các cơ sở liên doanh, 100% vốn nước ngoài, tư nhân sản xuất chế biến rượu bia. Điều này tạo ra nguy cơ về chất lượng và an toàn của các sản phẩm này.
Không có bộ nào quản lý về kiểm dịch thực phẩm đối với các sản phẩm thực vật nhập khẩu: Một bất cập khác là hiện không có bộ nào quản lý về kiểm dịch thực phẩm đối với các sản phẩm thực vật nhập khẩu vào Việt Nam. Mặc dù Bộ Y tế có kiểm tra về an toàn thực phẩm, nhưng việc kiểm dịch để ngăn chặn các nguy cơ từ thực vật nhập khẩu chưa được thực hiện đầy đủ.
Giải Pháp và Kiến Nghị
Nên hướng Luật vào các vấn đề cụ thể như cung cấp thực phẩm tại siêu thị, bếp ăn tập thể, bệnh viện, trường học: Để Luật An toàn thực phẩm đi vào cuộc sống, cần tập trung vào các vấn đề cụ thể như cung cấp thực phẩm tại siêu thị, bếp ăn tập thể, bệnh viện, trường học. Đây là những nơi tiêu thụ số lượng lớn thực phẩm và thường xảy ra ngộ độc do không kiểm soát được nguồn gốc và chất lượng.
Nghiên cứu đưa quản lý dược và thực phẩm vào một mô hình cơ quan ngang Bộ do một Phó Thủ tướng điều hành: Ông Nguyễn Nam Vinh đề xuất nên nghiên cứu đưa quản lý dược và thực phẩm vào một mô hình cơ quan ngang Bộ do một Phó Thủ tướng đứng đầu chịu trách nhiệm điều hành. Điều này sẽ giúp tăng cường sự phối hợp và hiệu quả trong quản lý hai lĩnh vực quan trọng này.
Xã hội hóa công tác kiểm tra chất lượng hàng hóa, tận dụng các phòng kiểm nghiệm hiện đại: GS.TS Chu Phạm Ngọc Sơn, GĐ Trung tâm Đào tạo và Phát triển sắc ký TPHCM, cho rằng cần xã hội hóa công tác kiểm tra chất lượng hàng hóa, tận dụng các phòng kiểm nghiệm hiện đại, kể cả phòng kiểm nghiệm tư nhân nếu chứng minh được khả năng kiểm nghiệm tốt, đạt chuẩn. Điều này sẽ giúp tăng cường năng lực kiểm nghiệm và đảm bảo chất lượng thực phẩm.
Các Vấn Đề Khác
Hàng rong: Việc quản lý hàng rong, một nguồn cung cấp thực phẩm phổ biến nhưng khó kiểm soát, cũng là một thách thức lớn.
Quảng cáo thực phẩm: Quảng cáo thực phẩm, đặc biệt là quảng cáo sai sự thật, gây nhầm lẫn cho người tiêu dùng và cần được kiểm soát chặt chẽ.
Công tác thanh kiểm tra: Công tác thanh kiểm tra cần được tăng cường để phát hiện và xử lý kịp thời các vi phạm về an toàn thực phẩm.
Nhập khẩu thực phẩm: Quản lý nhập khẩu thực phẩm, đảm bảo chất lượng và an toàn của các sản phẩm nhập khẩu, cũng là một vấn đề quan trọng cần được quan tâm.
