Những Thay Đổi Âm Thầm Ở Cơ Quan Sinh Dục Nữ Thời Kỳ Tiền Mãn Kinh và Mãn Kinh
Thời kỳ tiền mãn kinh và mãn kinh là giai đoạn chuyển đổi quan trọng trong cuộc đời người phụ nữ, kéo theo nhiều thay đổi về mặt sinh lý và tâm lý. Trong đó, những biến đổi ở cơ quan sinh dục thường diễn ra âm thầm nhưng lại có tác động không nhỏ đến sức khỏe và chất lượng sống. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết về những thay đổi này.
1. Buồng Trứng
Buồng trứng là cơ quan sản xuất hormone sinh dục nữ quan trọng nhất. Khi bước vào giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh, buồng trứng trải qua những biến đổi đáng kể:
- Tiền mãn kinh:
- Ở giai đoạn này, buồng trứng vẫn còn hoạt động nhưng không đều đặn. Các noãn bào (tế bào trứng) phát triển không đồng đều, có thể có những nang trứng phát triển nhưng không rụng trứng, hoặc không tạo thành hoàng thể sau khi rụng trứng. Hoàng thể là một tuyến nội tiết tạm thời được hình thành sau khi trứng rụng, có chức năng sản xuất progesterone để duy trì niêm mạc tử cung.
- Mãn kinh:
- Sau mãn kinh, buồng trứng dần teo nhỏ lại. Thể tích của buồng trứng có thể giảm từ 1/2 đến 1/3 so với thời kỳ sinh sản. Bên trong buồng trứng, số lượng noãn bào giảm đáng kể, thường chỉ còn lại những noãn bào thoái hóa, không còn khả năng phát triển thành trứng.
- Mặc dù chức năng sản xuất estrogen suy giảm, buồng trứng sau mãn kinh vẫn tiếp tục sản xuất một lượng nhỏ testosterone. Do lượng estrogen giảm mạnh hơn so với testosterone, tỷ lệ testosterone/estrogen trong cơ thể tăng lên. Sự thay đổi này có thể dẫn đến một số biểu hiện lâm sàng như mọc nhiều lông ở mặt, giọng nói trầm hơn.
2. Tử Cung
Tử cung là cơ quan giữ vai trò quan trọng trong việc mang thai và sinh nở. Những thay đổi ở tử cung trong giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh bao gồm:
- Tiền mãn kinh:
- Trong giai đoạn tiền mãn kinh, chu kỳ kinh nguyệt của phụ nữ trở nên thất thường, có thể kéo dài hoặc ngắn hơn bình thường. Một số chu kỳ kinh nguyệt có thể không có hiện tượng rụng trứng. Khi đó, nội mạc tử cung (lớp niêm mạc lót bên trong tử cung) chỉ chịu tác động kích thích đơn thuần của estrogen mà không có sự đối kháng của progesterone. Điều này có thể dẫn đến tình trạng tăng sinh nội mạc tử cung, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý như polyp tử cung, tăng sinh nội mạc tử cung không điển hình, hoặc thậm chí là ung thư nội mạc tử cung.
- Theo thời gian, lượng estrogen trong cơ thể giảm xuống, tử cung dần hẹp lại và trọng lượng giảm đi. Nếu phụ nữ có u xơ tử cung, kích thước của u xơ cũng có thể giảm sau mãn kinh do thiếu hụt estrogen.
- Mãn kinh:
- Sau mãn kinh, nội mạc tử cung trở nên mỏng hơn do thiếu estrogen. Tuy nhiên, nếu tử cung tiếp xúc trở lại với estrogen (ví dụ như do sử dụng liệu pháp hormone thay thế) và progesterone, nó vẫn có khả năng phát triển và gây ra tình trạng ra máu âm đạo.
- Cổ tử cung cũng có thể nhỏ lại và giảm tiết dịch sau mãn kinh.
3. Âm Đạo
Âm đạo là ống nối từ cổ tử cung ra bên ngoài cơ thể. Sự thay đổi ở âm đạo trong giai đoạn mãn kinh chủ yếu liên quan đến sự suy giảm estrogen:
- Mãn kinh:
- Lượng estrogen giảm khiến cho niêm mạc âm đạo mỏng dần, mất đi độ nhăn và đàn hồi. Âm đạo trở nên hẹp và ngắn hơn, đồng thời giảm tiết dịch. Điều này có thể gây ra tình trạng khô âm đạo, đau rát khi quan hệ tình dục.
- Ngoài ra, môi trường âm đạo cũng thay đổi từ axit sang kiềm. Môi trường axit tự nhiên của âm đạo có tác dụng ức chế sự phát triển của vi khuẩn gây bệnh. Khi môi trường âm đạo chuyển sang kiềm, sức đề kháng của âm đạo giảm, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập và gây viêm nhiễm.
4. Ngoài Âm Đạo
Các bộ phận bên ngoài âm đạo cũng chịu ảnh hưởng bởi sự suy giảm estrogen:
- Mãn kinh:
- Quá trình co hẹp ở bên ngoài tử cung diễn ra chậm hơn so với các bộ phận khác. Mỡ dưới môi âm hộ giảm dần, niêm mạc mỏng đi, tính đàn hồi của mạch máu giảm. Do đó, vùng ngoài âm đạo trở nên khô, nhăn nheo và miệng âm đạo hẹp lại.
5. Những Thay Đổi Khác
Ngoài những thay đổi trực tiếp ở cơ quan sinh dục, sự suy giảm estrogen còn gây ra những biến đổi ở các cơ quan và mô xung quanh:
- Mãn kinh:
- Các cơ quan sinh dục của phụ nữ được giữ ở vị trí bình thường nhờ hệ thống dây chằng và cơ vùng chậu. Sau mãn kinh, lượng estrogen giảm khiến cho sức căng và tính đàn hồi của các mô này giảm, xương chậu trở nên xốp hơn. Điều này có thể dẫn đến các vấn đề như sa tử cung (tử cung tụt xuống âm đạo), bàng quang to (khó kiểm soát tiểu tiện), hoặc phình trực tràng (khó khăn trong việc đi tiêu).
Lưu ý: Các thông tin trên chỉ mang tính chất tham khảo. Để được tư vấn và điều trị cụ thể, bạn nên đến gặp bác sĩ chuyên khoa để được khám và đánh giá tình trạng sức khỏe.
Nguồn tham khảo:
- [Tên tài liệu tham khảo 1]
- [Tên tài liệu tham khảo 2]
- [Website Bộ Y tế: kcb.vn]
