Bột ngọt: Hiểu đúng và sử dụng hợp lý
Bột ngọt là gì?
- Tên gọi khác: Mì chính, Monosodium Glutamate (MSG). Theo Hội Khoa học Kỹ thuật An toàn Vệ sinh Thực phẩm Việt Nam, mì chính (bột ngọt) là tên thường gọi của Monosodium Glutamate (MSG).
- Nguồn gốc: MSG là muối của axít glutamic, một trong hơn 20 loại axít amin tự nhiên cấu tạo nên protein trong cơ thể. Axit glutamic là một axit amin thiết yếu, đóng vai trò quan trọng trong nhiều chức năng sinh lý.
- Có mặt tự nhiên: MSG có sẵn trong nhiều loại thực phẩm tự nhiên như thịt, cá, sữa (kể cả sữa mẹ), và nhiều loại rau quả như cà chua, ngô, cà rốt,… Điều này cho thấy MSG không phải là một chất xa lạ với cơ thể con người.
Vai trò của bột ngọt
- Chất điều vị: Tiến sĩ Nguyễn Thị Lâm, Phó viện trưởng Viện Dinh dưỡng quốc gia, cho biết bột ngọt (MSG) còn gọi là chất điều vị 621. Chất điều vị là một loại phụ gia thực phẩm được phép sử dụng để điều hòa và tăng vị ngon của món ăn.
- Vị Umami: Bột ngọt mang đến vị Umami, một trong năm vị cơ bản mà con người cảm nhận được trong bữa ăn hàng ngày, bên cạnh vị chua, ngọt, mặn và đắng. Umami được mô tả là vị ngọt thịt, đậm đà, tạo cảm giác ngon miệng.
Các chất điều vị khác (627, 631)
- Độ ngọt cao hơn: Ngoài chất điều vị 621 (MSG), còn có các chất điều vị khác như 627 (Dinatri guanylat) và 631 (Dinatri inosinat). Các chất này đều là phụ gia thực phẩm được phép sử dụng, nhưng có độ ngọt cao hơn nhiều so với MSG.
- Sử dụng trong: Do có độ ngọt cao, chất 627 và 631 thường được sử dụng trong các sản phẩm chế biến sẵn như hạt nêm, mì ăn liền để tăng hương vị mà không cần dùng nhiều bột ngọt thông thường.
- Tên gọi khác: Vì độ ngọt cao hơn, 627 và 631 đôi khi được gọi là siêu bột ngọt. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng chúng vẫn là các chất điều vị được phép sử dụng theo quy định.
Sử dụng bột ngọt như thế nào cho hợp lý?
- Liều lượng vừa phải: Mặc dù không phải là chất độc hại và chưa có khuyến cáo về lượng ăn hàng ngày, Tiến sĩ Nguyễn Thị Lâm khuyến cáo chỉ nên sử dụng các sản phẩm có chất điều vị một cách vừa phải, với lượng nhỏ, như một loại gia vị khác, đủ để làm tăng vị ngon.
- Giảm muối khi dùng: Trong các chất điều vị cũng có một lượng muối nhỏ. Vì vậy, nếu đã sử dụng các sản phẩm như bột ngọt, hạt nêm trong thức ăn, nên giảm lượng muối, bột canh hoặc nước mắm để tránh tăng lượng muối đưa vào cơ thể.
- Khuyến cáo: Người Việt Nam thường có thói quen ăn mặn (khoảng 12-15g muối/người trưởng thành/ngày), trong khi khuyến cáo chỉ nên sử dụng ở mức 6g muối/người trưởng thành/ngày. Việc kiểm soát lượng muối ăn vào là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe tim mạch và thận.
Lưu ý quan trọng
- Không lạm dụng: Dù là bột ngọt (MSG) hay siêu bột ngọt (627, 631), người tiêu dùng không nên lạm dụng. Các chất này chỉ đơn thuần làm tăng vị ngon chứ không có giá trị dinh dưỡng.
- 627, 631 không phải là không có bột ngọt: Việc sản phẩm chỉ sử dụng chất điều vị 627 và 631 không có nghĩa là sản phẩm đó không chứa bột ngọt. Thực tế, hai chất này được coi là siêu bột ngọt so với bột ngọt thông thường (MSG).
Lời khuyên của chuyên gia:
Theo Tiến sĩ Nguyễn Thị Lâm, người tiêu dùng cần quan tâm đến việc sử dụng các chất điều vị một cách hợp lý để đảm bảo sức khỏe. Nên đọc kỹ thành phần trên nhãn sản phẩm và sử dụng với lượng vừa phải.
