Viêm họng: Nguyên nhân, triệu chứng và phương pháp xoa bóp bấm huyệt theo Đông y
Viêm họng là một bệnh lý phổ biến, đặc biệt vào mùa đông khi thời tiết trở nên lạnh và khô. Bệnh không chỉ gây khó chịu mà còn có thể dẫn đến các biến chứng nếu không được điều trị đúng cách. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị và phòng ngừa viêm họng, đặc biệt là phương pháp xoa bóp bấm huyệt theo Đông y.
Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ
Viêm họng có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó các yếu tố sau đây thường gặp:
- Thời tiết lạnh, hanh khô kéo dài trong mùa đông: Thời tiết lạnh làm suy yếu hệ miễn dịch và tạo điều kiện cho vi khuẩn, virus phát triển.
- Hút thuốc lá, nghiện rượu nặng: Các chất kích thích này gây kích ứng và làm tổn thương niêm mạc họng, tạo điều kiện cho viêm nhiễm.
- Sống trong môi trường nhiều bụi, khí độc: Ô nhiễm không khí gây kích ứng đường hô hấp và làm tăng nguy cơ viêm họng. Theo nghiên cứu từ Bộ Y Tế, việc tiếp xúc lâu dài với môi trường ô nhiễm có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về đường hô hấp, bao gồm cả viêm họng.
Triệu chứng và biến chứng
Các triệu chứng của viêm họng có thể khác nhau tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của bệnh. Dưới đây là một số triệu chứng thường gặp:
- Cảm giác vướng víu, ngứa rát thường xuyên trong họng: Đây là triệu chứng điển hình của viêm họng, gây khó chịu và ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày.
- Ho và khạc đờm (quánh dính hoặc trắng nhầy), đặc biệt vào buổi sáng: Ho là phản xạ tự nhiên của cơ thể để loại bỏ các chất kích thích hoặc dịch nhầy trong đường hô hấp. Đờm có thể có màu sắc và độ đặc khác nhau tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh.
- Ho khan, đằng hắng gây ảnh hưởng đến sức khỏe và công việc: Ho khan kéo dài có thể gây mệt mỏi, mất ngủ và ảnh hưởng đến hiệu suất làm việc.
Nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách, viêm họng có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng hơn:
- Viêm họng mạn tính: Tình trạng viêm nhiễm kéo dài, gây khó chịu và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.
- Viêm phế quản, phổi: Vi khuẩn hoặc virus từ họng có thể lan xuống đường hô hấp dưới, gây viêm phế quản hoặc viêm phổi.
- Đợt cấp: Trong những ngày thời tiết lạnh hoặc khi sức đề kháng của cơ thể suy giảm, viêm họng có thể trở nên cấp tính với các triệu chứng nặng hơn:
- Đau họng
- Sốt
- Ho khạc đờm đặc
Xoa bóp bấm huyệt theo Đông y
Theo Đông y, viêm họng thuộc phạm vi chứng tý, gọi là hầu tý. Nguyên nhân chủ yếu là do phong hàn, phong nhiệt hoặc khí táo. Xoa bóp bấm huyệt là một phương pháp đơn giản và hiệu quả giúp giảm bớt các triệu chứng của viêm họng mạn tính và phòng ngừa các đợt cấp hoặc biến chứng của bệnh. Dưới đây là một số kỹ thuật xoa bóp bấm huyệt bạn có thể thực hiện tại nhà:
- Day huyệt phong trì:
- Vị trí: Ở chỗ lõm của bờ trong cơ ức đòn chũm và bờ ngoài cơ thang bám vào đáy hộp sọ.
- Cách thực hiện: Dùng hai ngón tay cái ấn vào huyệt phong trì và day nhẹ nhàng khoảng 2 phút. Huyệt phong trì có tác dụng khu phong, tán hàn, thông kinh lạc, giúp giảm đau đầu, nghẹt mũi và các triệu chứng của viêm họng.
- Vuốt hai bên họng:
- Day ấn huyệt liêm tuyền:
- Vị trí: Chính giữa bờ trên sụn giáp trạng, trên lằn chỉ ngang chỗ cuống hầu, ở trên khe của xương móng và sụn giáp trạng.
- Cách thực hiện: Dùng ngón tay cái day ấn huyệt liêm tuyền khoảng 3 phút. Huyệt liêm tuyền có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, giảm sưng đau họng.
- Vuốt hai bên cạnh họng:
- Cách thực hiện: Dùng ngón tay cái và ngón trỏ vuốt hai bên cạnh họng từ trên xuống khoảng 3 phút. Động tác này giúp kích thích tuần hoàn máu, giảm viêm và đau họng.
- Lắc nhẹ hai bên xương sụn họng:
- Cách thực hiện: Dùng ngón cái và ngón trỏ tay phải đặt nhẹ hai bên xương sụn họng (chỗ yết hầu) lắc chậm rãi sang phải, sang trái khoảng 30 lần. Động tác này giúp làm mềm các cơ xung quanh họng, giảm cảm giác vướng víu và khó chịu.
- Day ấn huyệt liêm tuyền:
- Xoa huyệt dũng tuyền:
- Vị trí: Dưới lòng bàn chân, huyệt ở điểm nối 2/5 trước với 3/5 sau của đoạn đầu ngón chân thứ hai và giữa bờ sau gót chân, lỗ hõm dưới bàn chân.
- Cách thực hiện: Để chân trái lên đầu gối chân phải, dùng tay phải xoa mạnh lòng bàn chân trái, nhanh và mạnh dần đến khi cảm giác nóng lên thì thôi. Sau đó đổi chân xoa bằng tay trái. Huyệt dũng tuyền có tác dụng bổ thận, tráng dương, tăng cường sức đề kháng của cơ thể.
Lưu ý: Nên kiên trì thực hiện xoa bóp bấm huyệt hàng ngày để đạt hiệu quả tốt nhất. Ngoài việc xoa bóp bấm huyệt, bạn cũng nên kết hợp với việc uống thuốc theo chỉ định của bác sĩ.
Phòng bệnh
Phòng bệnh luôn tốt hơn chữa bệnh. Dưới đây là một số biện pháp phòng ngừa viêm họng hiệu quả:
- Súc miệng hàng ngày bằng nước muối loãng và ngậm chanh muối, gừng muối, quất hấp đường phèn hoặc mật ong: Nước muối có tác dụng sát khuẩn, giảm viêm. Chanh, gừng, quất và mật ong có tác dụng làm dịu họng và tăng cường sức đề kháng.
- Giữ ấm phòng ở và nơi làm việc, tránh môi trường khói bụi, hóa chất: Môi trường ấm áp và sạch sẽ giúp giảm nguy cơ mắc bệnh.
- Giữ ấm cổ và ngực, đeo khẩu trang khi ra ngoài: Đặc biệt trong thời tiết lạnh, việc giữ ấm cổ và ngực giúp bảo vệ đường hô hấp khỏi các tác nhân gây bệnh.
- Kiêng hút thuốc lá, hạn chế rượu: Các chất kích thích này gây hại cho niêm mạc họng và làm tăng nguy cơ viêm nhiễm.
- Ăn đủ chất dinh dưỡng, tránh thức ăn cay, mặn: Chế độ ăn uống lành mạnh giúp tăng cường sức đề kháng của cơ thể.
- Tránh bị cảm cúm và viêm mũi họng cấp: Điều trị kịp thời các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp trên để tránh lây lan xuống họng.
- Khi bị viêm họng cấp hoặc đợt cấp của viêm họng mạn, cần dùng thuốc của y học hiện đại theo chỉ định của bác sĩ: Tuân thủ đúng phác đồ điều trị của bác sĩ để bệnh nhanh khỏi và tránh biến chứng.
Viêm họng là một bệnh lý phổ biến nhưng có thể gây ra nhiều phiền toái và biến chứng nếu không được điều trị đúng cách. Việc hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng và các biện pháp phòng ngừa, điều trị sẽ giúp bạn bảo vệ sức khỏe của mình và gia đình. Hãy luôn chú ý đến sức khỏe của mình và tìm kiếm sự tư vấn của bác sĩ khi cần thiết.
