Siêu âm phụ khoa: Phương pháp chẩn đoán hình ảnh hiện đại và an toàn
Siêu âm phụ khoa là một kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh sử dụng sóng siêu âm để khảo sát các cơ quan sinh dục nữ bên trong. Phương pháp này đóng vai trò quan trọng trong việc phát hiện và theo dõi nhiều bệnh lý phụ khoa.
Nguyên lý hoạt động của siêu âm
- Sử dụng đầu dò phát sóng siêu âm cao tần: Đầu dò siêu âm chứa các tinh thể đặc biệt, khi có dòng điện tác động sẽ phát ra sóng siêu âm với tần số cao.
- Sóng siêu âm phản xạ khác nhau tùy theo mật độ và trở kháng của các mô: Khi sóng siêu âm truyền qua các mô và cơ quan khác nhau trong cơ thể, chúng sẽ gặp phải sự cản trở (trở kháng) khác nhau. Sự khác biệt này phụ thuộc vào mật độ của từng mô.
- Hình ảnh hiển thị dựa trên sự khác biệt trở kháng này: Khi sóng siêu âm gặp phải sự thay đổi trở kháng giữa các mô, một phần sóng sẽ bị phản xạ trở lại đầu dò. Đầu dò sẽ thu nhận các sóng phản xạ này và chuyển đổi thành hình ảnh hiển thị trên màn hình. Mức độ sáng tối của hình ảnh thể hiện sự khác biệt về trở kháng của các mô.
Các loại siêu âm phụ khoa
Có hai phương pháp siêu âm phụ khoa chính:
- Siêu âm qua bụng (siêu âm thành bụng):
- Đầu dò siêu âm được đặt trên bụng dưới.
- Để có hình ảnh rõ nét, người bệnh cần uống nhiều nước trước khi siêu âm để làm đầy bàng quang. Bàng quang đầy sẽ giúp đẩy ruột ra khỏi tầm nhìn, tạo điều kiện quan sát tử cung và buồng trứng tốt hơn.
- Siêu âm qua âm đạo (siêu âm đầu dò âm đạo):
- Đầu dò siêu âm được đưa vào âm đạo.
- Người bệnh cần đi tiểu để làm rỗng bàng quang trước khi siêu âm. Do đầu dò được đặt gần các cơ quan sinh sản, hình ảnh thu được thường rõ nét hơn so với siêu âm qua bụng.
Siêu âm giúp chẩn đoán những gì?
Siêu âm phụ khoa có thể giúp bác sĩ đánh giá:
- Kích thước và hình dạng tử cung: Phát hiện các bất thường như u xơ tử cung, polyp tử cung, dị dạng tử cung.
- Độ dày niêm mạc tử cung: Đánh giá tình trạng niêm mạc tử cung, đặc biệt quan trọng trong việc chẩn đoán các bệnh lý liên quan đến kinh nguyệt và vô sinh.
- Kích thước và cấu trúc buồng trứng: Phát hiện u nang buồng trứng, hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS).
- Số lượng và kích thước nang noãn: Theo dõi sự phát triển của nang noãn trong quá trình điều trị vô sinh.
- Phát hiện thai sớm: Xác định có thai trong giai đoạn sớm.
- Theo dõi thai kỳ: Đánh giá sự phát triển của thai nhi, phát hiện các bất thường thai nhi.
Ngoài ra, siêu âm còn được sử dụng để theo dõi sự rụng trứng ở phụ nữ muốn có thai. Bác sĩ sẽ theo dõi sự phát triển của nang noãn trong vài ngày trước khi rụng trứng. Khi nang noãn đạt kích thước khoảng 18mm, nó được coi là đã trưởng thành. Nếu nang noãn biến mất hoặc thu nhỏ lại, và có một ít dịch trong khoang chậu, điều này cho thấy trứng đã rụng.
Ưu điểm và nhược điểm
- Ưu điểm:
- Không gây đau đớn, không xâm lấn: Siêu âm là một thủ thuật không xâm lấn, không gây đau đớn cho người bệnh.
- Kết quả nhanh chóng: Kết quả siêu âm có thể được cung cấp ngay sau khi thực hiện.
- Được sử dụng rộng rãi: Siêu âm là một phương pháp chẩn đoán hình ảnh phổ biến và được sử dụng rộng rãi trong lĩnh vực sản phụ khoa.
- Nhược điểm:
- Chi phí tương đối cao: Chi phí siêu âm có thể cao hơn so với một số xét nghiệm khác do yêu cầu thiết bị hiện đại và bác sĩ có kinh nghiệm.
Lưu ý: Thông tin trong bài viết này chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế cho lời khuyên của bác sĩ. Nếu bạn có bất kỳ vấn đề sức khỏe nào, hãy tìm kiếm sự tư vấn của bác sĩ chuyên khoa.
