Tiền Mãn Kinh: Những Thay Đổi Nội Tiết Tố Quan Trọng
Khi phụ nữ bước vào độ tuổi trung niên, cơ thể trải qua nhiều thay đổi nội tiết tố phức tạp, báo hiệu giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh. Hiểu rõ những thay đổi này giúp phụ nữ chủ động hơn trong việc chăm sóc sức khỏe và đối phó với các triệu chứng khó chịu.
Thay Đổi Noãn Bào và Buồng Trứng
- Tăng Tắc Nghẽn Noãn Bào: Theo thời gian, các noãn bào (tế bào trứng) trong buồng trứng có xu hướng dễ bị tắc nghẽn hơn. Điều này ảnh hưởng đến khả năng phát triển và rụng trứng.
- Giảm Số Lượng Noãn Bào: Số lượng noãn bào, hay còn gọi là dự trữ buồng trứng, giảm dần theo tuổi tác. Đây là một quá trình tự nhiên và không thể đảo ngược.
- Suy Giảm Khả Năng Phân Tiết: Từ khoảng 35 tuổi trở đi, khả năng sản xuất hormone của noãn bào, đặc biệt là estrogen, bắt đầu suy giảm. Estrogen đóng vai trò quan trọng trong nhiều chức năng của cơ thể phụ nữ, bao gồm điều hòa kinh nguyệt, duy trì sức khỏe xương và tim mạch.
Thay Đổi Hormon và Kinh Nguyệt
- Phản Ứng Kém với FSH và LH: Các noãn bào trở nên ít nhạy cảm hơn với hormone kích thích nang trứng (FSH) và hormone lutein hóa (LH), hai hormone quan trọng do tuyến yên tiết ra để điều khiển chu kỳ kinh nguyệt.
- Tăng Tiết FSH và LH: Để bù đắp cho sự suy giảm chức năng của buồng trứng, tuyến yên cố gắng tăng cường sản xuất FSH và LH. Điều này nhằm kích thích noãn bào phát triển, nhưng hiệu quả thường không cao.
- Nồng Độ FSH Cao: Một trong những dấu hiệu sớm của tiền mãn kinh là nồng độ FSH trong máu tăng cao hơn so với mức bình thường. Xét nghiệm FSH có thể được sử dụng để đánh giá chức năng buồng trứng.
- Giảm Oestrogen: Lượng estrogen do noãn bào tiết ra giảm rõ rệt, dẫn đến trứng rụng không đều hoặc thậm chí ngừng hẳn. Sự thiếu hụt estrogen gây ra nhiều triệu chứng khó chịu như bốc hỏa, đổ mồ hôi đêm, khô âm đạo và rối loạn giấc ngủ.
- Ngừng Progestagen: Sau khi trứng ngừng rụng, sự sản xuất progestagen (một hormone khác do buồng trứng tiết ra) cũng ngừng lại. Progestagen đóng vai trò quan trọng trong việc chuẩn bị niêm mạc tử cung cho việc mang thai.
- Kinh Nguyệt Không Đều: Do sự thay đổi nồng độ hormone, chu kỳ kinh nguyệt trở nên thất thường. Kinh nguyệt có thể đến sớm hơn, muộn hơn, kéo dài hơn hoặc ngắn hơn so với bình thường. Một số phụ nữ có thể bị rong kinh hoặc vô kinh.
Giai Đoạn Mãn Kinh
- Ngừng Phát Triển Noãn Bào: Đến một thời điểm nhất định, các noãn bào dự trữ trong buồng trứng cạn kiệt hoặc ngừng phát triển.
- Ngừng Tiết Oestrogen: Buồng trứng không còn khả năng sản xuất estrogen, dẫn đến niêm mạc tử cung không dày lên và không bong ra, gây ra hiện tượng mất kinh.
- Ngừng Kinh Nguyệt Vĩnh Viễn: Kinh nguyệt chấm dứt hoàn toàn, đánh dấu giai đoạn mãn kinh. Mãn kinh thường được xác định khi phụ nữ không có kinh nguyệt trong 12 tháng liên tiếp.
- Tăng FSH và LH: Sau mãn kinh, nồng độ FSH và LH trong máu tiếp tục tăng cao và đạt đỉnh sau 1-3 năm. Điều này là do tuyến yên không còn bị ức chế bởi estrogen từ buồng trứng.
Lưu ý: Các thông tin trong bài viết này chỉ mang tính chất tham khảo và không thay thế cho lời khuyên của bác sĩ. Nếu bạn có bất kỳ lo lắng nào về sức khỏe, hãy tham khảo ý kiến của chuyên gia y tế.
Nguồn tham khảo:
