Chứng Tiểu Không Kiểm Soát: Hiểu và Kiểm Soát
Tiểu không kiểm soát là gì?
Tiểu không kiểm soát (tiếng Anh: incontinence) không phải là một bệnh, mà là một tình trạng mất khả năng kiểm soát việc tiểu tiện. Đừng quá lo lắng, đây là một vấn đề phổ biến và có thể được kiểm soát. Hãy tưởng tượng bạn đang trong tình huống 'Tào Tháo rượt', cảm giác gần như không thể nhịn được. Những người bị tiểu không kiểm soát cũng có trải nghiệm tương tự, nhưng khả năng kiểm soát của họ yếu hơn.
Ai dễ mắc chứng tiểu không kiểm soát?
Chứng tiểu không kiểm soát có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhưng phổ biến hơn ở trẻ em (đái dầm) và người lớn tuổi. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là những người trẻ tuổi và khỏe mạnh hoàn toàn miễn nhiễm. Đôi khi, áp lực công việc, căng thẳng hoặc một số tình trạng sức khỏe tiềm ẩn cũng có thể dẫn đến tình trạng này.
Nguyên nhân và áp lực xã hội
Từ góc độ y học, tiểu không kiểm soát được xem là một hiện tượng sinh lý có thể xảy ra. Tuy nhiên, áp lực từ gia đình và xã hội đóng một vai trò quan trọng trong việc hình thành thói quen kìm nén tiểu tiện. Khi còn nhỏ, chúng ta thường bị trách mắng khi 'đái dầm' hoặc 'bĩnh ra quần'. Lớn lên, chúng ta học được rằng việc tiểu tiện không đúng lúc là thiếu lịch sự. Dần dần, chúng ta tạo ra thói quen tự kiểm soát và chỉ đi vệ sinh khi có thời gian và không gian phù hợp.
Kiểm soát tiểu không kiểm soát: Cần ý chí và kiến thức
Nếu áp lực xã hội có thể khiến bạn 'kìm nén' được, thì việc kiểm soát tiểu không kiểm soát cũng không quá khó khăn. Một người chỉ cần có một ý chí đủ mạnh và một chút kiến thức về y học là có thể thực hiện hành động 'kiềm chế' này một cách hiệu quả. Dưới đây là một số phương pháp bạn có thể tham khảo:
Các biện pháp kiểm soát
Chế độ ăn uống
Chế độ ăn uống có ảnh hưởng đáng kể đến khả năng kiểm soát tiểu tiện. Một số loại thực phẩm và đồ uống có thể kích thích bàng quang và làm tăng tần suất đi tiểu.
- Tránh rượu, cà phê và nước trái bưởi: Những chất này có tác dụng lợi tiểu, làm tăng lượng nước tiểu và gây kích thích bàng quang.
- Hạn chế hút thuốc lá: Hút thuốc có thể gây tổn thương bàng quang và làm giảm khả năng kiểm soát tiểu tiện.
Giảm cân
Mặc dù chưa có nhiều nghiên cứu chính thức chứng minh mối liên hệ trực tiếp giữa giảm cân và khả năng kiểm soát tiểu tiện, nhưng nhiều người đã báo cáo rằng họ cảm thấy dễ kiểm soát hơn sau khi giảm cân. Thừa cân tạo thêm áp lực lên bàng quang và các cơ sàn chậu, do đó giảm cân có thể giúp giảm bớt áp lực này.
Luyện tập cơ sàn chậu (Kegel)
Bài tập Kegel là một phương pháp hiệu quả để tăng cường sức mạnh của các cơ sàn chậu, giúp kiểm soát tiểu tiện tốt hơn. Phương pháp này được bác sĩ Arnold Kegel đề xuất vào cuối những năm 1940, ban đầu dành cho phụ nữ mang thai và sau sinh. Tuy nhiên, ngày nay, nó được công nhận là một trong những phương pháp tốt nhất để chống lại chứng tiểu không kiểm soát ở cả nam và nữ, không phân biệt tuổi tác.
- Cách thực hiện bài tập Kegel:
- Bước 1: Thư giãn toàn bộ cơ thể, đặc biệt là các cơ ở bụng, đùi và mông.
- Bước 2: Tập trung vào cơ hậu môn, siết chặt cơ này như thể bạn đang cố gắng ngăn chặn việc đi tiêu.
- Bước 3: Giữ cơ hậu môn siết chặt trong vài giây, sau đó thả lỏng.
- Bước 4: Tiếp theo, tập trung vào cơ ống tiểu, ngắt dòng nước tiểu khi đang đi tiểu, sau đó thả ra. Lặp lại nhiều lần.
Thực hiện bài tập này khoảng 4-5 lần mỗi ngày, mỗi lần 2 phút, luân phiên giữa cơ hậu môn và cơ ống tiểu. Kiên trì tập luyện trong vòng một tháng, bạn sẽ thấy sự cải thiện đáng kể.
Đối phó khi mắc tiểu bất ngờ
Nếu bạn cảm thấy mắc tiểu đột ngột, đừng hoảng hốt. Hãy nhớ rằng bạn đã luyện tập các cơ sàn chậu trong một thời gian. Bình tĩnh và sử dụng các cơ này để kiểm soát tình hình. Chỉ cần thành công một lần, bạn sẽ có thêm động lực và tự tin để kiểm soát những lần sau.
Lập thời khóa biểu đi vệ sinh
Tiểu không kiểm soát thường xảy ra khi bàng quang chứa đầy nước tiểu. Để ngăn chặn tình trạng này, hãy tạo thói quen đi vệ sinh vào những thời điểm nhất định trong ngày, đặc biệt là vào những lúc bạn thường xuyên cảm thấy mắc tiểu. Tuân thủ thời khóa biểu này trong vài tuần để cơ thể bạn quen dần, và bạn sẽ giảm được số lần bị 'tấn công' bất ngờ.
Kiểm soát khi ho, hắt hơi
Ho hoặc hắt hơi có thể tạo áp lực lên bàng quang và gây ra rò rỉ nước tiểu. Để ngăn chặn điều này, hãy cố gắng siết chặt các cơ sàn chậu ngay trước khi ho hoặc hắt hơi. Điều này có vẻ hơi phức tạp, nhưng thực tế lại khá dễ thực hiện.
Nhật ký ăn uống và bài tiết
Cơ thể mỗi người phản ứng khác nhau với các loại thực phẩm. Để xác định những loại thực phẩm nào gây kích thích bàng quang của bạn, hãy lập một quyển nhật ký ăn uống và bài tiết.
- Cách thực hiện:
- Ghi lại tất cả những gì bạn ăn và uống mỗi ngày, cùng với thời gian.
- Ghi lại thời gian đi tiểu và đi tiêu, lượng nước tiểu, và cảm giác (ví dụ: có phải chạy vội không).
- Thực hiện trong vài tuần, sau đó xem lại nhật ký để xác định những loại thực phẩm nào có ảnh hưởng tiêu cực nhất đến bàng quang của bạn.
- Hạn chế hoặc tránh những loại thực phẩm này.
