Chế độ ăn uống giúp giảm nguy cơ đột quỵ vào mùa lạnh
Khi thời tiết chuyển lạnh, việc xây dựng một chế độ ăn uống lành mạnh trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Chế độ ăn uống khoa học không chỉ giúp tăng cường sức đề kháng mà còn giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh mạn tính, đặc biệt là bệnh tim mạch và đột quỵ – một căn bệnh nguy hiểm với tỷ lệ tử vong cao và diễn biến nhanh chóng.
Đột quỵ là gì và tại sao mùa lạnh lại làm tăng nguy cơ?
- Đột quỵ: Đột quỵ, hay còn gọi là tai biến mạch máu não, xảy ra khi nguồn cung cấp máu cho não bị gián đoạn. Sự gián đoạn này có thể gây ra tổn thương vĩnh viễn cho não, dẫn đến nhiều di chứng nghiêm trọng.
- Nguyên nhân: Nguyên nhân chính của đột quỵ là do tắc nghẽn mạch máu não (thiếu máu não) hoặc vỡ mạch máu não (xuất huyết não). Tình trạng tắc nghẽn thường do cục máu đông hình thành từ mảng xơ vữa động mạch.
- Hậu quả: Tùy thuộc vào vùng não bị ảnh hưởng, đột quỵ có thể gây ra các di chứng như liệt nửa người, khó nói, mất khả năng nhận thức, suy giảm vận động, rối loạn cảm giác, thậm chí tử vong. Đột quỵ có thể cướp đi tính mạng của một người chỉ trong thời gian ngắn.
- Yếu tố nguy cơ: Các yếu tố làm tăng nguy cơ đột quỵ bao gồm:
- Cholesterol cao
- Tăng huyết áp
- Stress
- Đái tháo đường
- Lối sống không lành mạnh (hút thuốc, lười vận động, chế độ ăn uống không hợp lý)
- Phòng ngừa: Tin tốt là có đến 80% các cơn đột quỵ có thể phòng ngừa được. Một chế độ ăn uống hợp lý, đầy đủ vitamin (đặc biệt là vitamin D) kết hợp với lối sống lành mạnh sẽ giúp giảm đáng kể nguy cơ mắc bệnh.
Tại sao mùa lạnh lại làm tăng nguy cơ đột quỵ?
Mùa lạnh thường đi kèm với các yếu tố sau, làm tăng nguy cơ đột quỵ:
- Co mạch máu: Nhiệt độ thấp có thể làm co mạch máu, gây tăng huyết áp và giảm lưu lượng máu đến não.
- Tăng cholesterol: Một số nghiên cứu cho thấy mức cholesterol trong máu có thể tăng lên trong mùa đông.
- Ít vận động: Thời tiết lạnh khiến mọi người ít vận động hơn, làm tăng nguy cơ thừa cân, béo phì và các bệnh tim mạch.
Các loại thực phẩm nên bổ sung vào mùa lạnh để phòng ngừa đột quỵ
Để chủ động bảo vệ sức khỏe và giảm thiểu nguy cơ đột quỵ trong mùa lạnh, bạn nên bổ sung các loại thực phẩm sau vào chế độ ăn uống hàng ngày:
1. Thực phẩm giàu Folate (Axit Folic)
- Nguồn: Đậu, đậu lăng, rau lá xanh đậm (rau bina, cải xoăn), măng tây, bông cải xanh, bơ, các loại hạt, củ cải, cà rốt.
- Lợi ích: Folate đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ não bộ. Một nghiên cứu kéo dài 20 năm trên 10.000 người lớn cho thấy những người có chế độ ăn giàu folate giảm tới 20% nguy cơ đột quỵ.
2. Yến mạch, hạnh nhân, đậu nành
- Lợi ích: Đây là những thực phẩm hàng đầu giúp duy trì mức cholesterol trong máu ở mức lý tưởng. Các nhà nghiên cứu ở Toronto, Canada đã chứng minh rằng sự kết hợp của các loại thực phẩm này có thể làm giảm LDL (cholesterol xấu) trong máu, từ đó ngăn ngừa hình thành cục máu đông gây tắc nghẽn mạch máu não.
3. Cá
- Loại cá nên dùng: Cá hồi, cá ngừ, cá thu.
- Lợi ích: Ăn cá (đặc biệt là cá béo) 3 lần mỗi tuần giúp bảo vệ bạn khỏi nguy cơ đột quỵ. Omega-3 từ cá giúp cải thiện lưu lượng máu, làm thành mạch máu vững chắc hơn và giảm khả năng hình thành cục máu đông. Một nghiên cứu kéo dài 12 năm của Đại học Y Harvard trên gần 5.000 người lớn tuổi cho thấy ăn cá 1-4 lần mỗi tuần giảm 27% nguy cơ đột quỵ.
4. Thực phẩm giàu chất chống oxy hóa
- Nguồn: Cà rốt, cà chua, ớt chuông, các loại trái cây họ cam quýt (cam, quýt, bưởi).
- Thành phần: Beta caroten, vitamin E, vitamin C, selen.
- Lợi ích: Các chất chống oxy hóa giúp bảo vệ tế bào khỏi tổn thương do gốc tự do, giảm viêm và ngăn ngừa mảng bám tích tụ trong động mạch.
5. Thực phẩm giàu kali
- Nguồn: Chuối, khoai tây (đặc biệt là khoai tây nướng còn vỏ).
- Lợi ích: Kali đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì chức năng não bộ, tăng cường trí nhớ và khả năng học tập. Ngoài ra, kali còn giúp giãn mạch máu, cho phép máu lưu thông dễ dàng hơn và giảm nguy cơ đột quỵ.
6. Thực phẩm bổ sung magiê
- Nguồn: Ngũ cốc nguyên hạt, các loại hạt, rau xanh, đậu, hải sản (cá bơn, cá thu), ca cao, hạt điều, hạt bí ngô, bông cải xanh, atisô, đậu bắp, rau bina.
- Lợi ích: Magiê giúp loại bỏ cục máu đông, giãn mạch máu, hạ huyết áp, giảm tích tụ mảng bám trong động mạch, từ đó bảo vệ tim mạch và giảm nguy cơ đột quỵ.
Lời khuyên chung
Bên cạnh việc bổ sung các loại thực phẩm trên, bạn cũng cần duy trì một lối sống lành mạnh để phòng ngừa đột quỵ:
- Không hút thuốc
- Hạn chế rượu bia
- Tập thể dục thường xuyên
- Ngủ đủ giấc
- Kiểm soát căng thẳng
Bằng cách kết hợp chế độ ăn uống khoa học với lối sống lành mạnh, bạn có thể giảm thiểu nguy cơ đột quỵ và bảo vệ sức khỏe của mình, đặc biệt là trong mùa lạnh.
Nguồn tham khảo: medscape.com, PubMed, JAMA Network, NEJM
