Cuối năm, dinh dưỡng dễ bị bỏ qua do bận rộn. Người Việt ăn ít rau, nhiều muối, thiếu vận động, tăng nguy cơ bệnh mạn tính. Cần ăn đủ 4 nhóm chất (carbs tốt, béo không no, protein vừa đủ, vitamin), hạn chế rượu bia, tập thể dục, khám sức khỏe định kỳ. Natto từ đậu nành là thực phẩm tốt cho tim mạch, tiểu đường.

Dinh dưỡng hợp lý dịp cuối năm: Chìa khóa cho sức khỏe

Vấn đề dinh dưỡng báo động dịp cuối năm

Khi các đơn vị kinh doanh bước vào giai đoạn nước rút, ai nấy đều bận rộn với công việc, tiệc tùng liên miên cũng là thời điểm mà vấn đề dinh dưỡng thường bị xem nhẹ. Điều này có thể gây ra những ảnh hưởng xấu đến sức khỏe, đặc biệt là vào dịp cuối năm.

Theo thống kê của Viện Dinh dưỡng Quốc gia, tình trạng dinh dưỡng của người Việt hiện nay đang đối mặt với nhiều vấn đề đáng lo ngại:

• Ăn ít rau, trái cây: Đến 57,2% số người trưởng thành (18 đến 69 tuổi) ăn không đủ lượng rau và trái cây cần thiết mỗi ngày.
• Tiêu thụ muối quá cao: Mức tiêu thụ muối của người Việt cao gấp 2 lần so với khuyến nghị của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). Theo WHO, lượng muối ăn vào hàng ngày nên dưới 5g muối/người/ngày.
• Thiếu vận động thể lực: 28,1% người Việt thiếu hoạt động thể lực.

Những con số này cho thấy một thực trạng đáng báo động về chế độ dinh dưỡng và lối sống của người Việt. Điều này dẫn đến hậu quả là tỷ lệ mắc các bệnh mạn tính không lây ngày càng tăng cao, như tim mạch, đái tháo đường, ung thư, loãng xương, gout…

Giải pháp dinh dưỡng từ chuyên gia

Để có một sức khỏe tốt và đón một mùa lễ hội trọn vẹn, Viện Dinh dưỡng khuyến nghị mỗi gia đình cần thực hiện một chế độ dinh dưỡng hợp lý, giảm muối, tăng cường hoạt động thể lực.

• Đảm bảo đủ 4 nhóm chất: Một chế độ dinh dưỡng hợp lý cần cung cấp đầy đủ 4 nhóm chất thiết yếu cho cơ thể:

  • Carbohydrate (chất bột đường): Nên ưu tiên sử dụng các loại carbs tốt, tức là carbs chậm chuyển hóa, chậm làm tăng đường huyết sau khi ăn, có chỉ số đường huyết thấp (ví dụ: ngũ cốc nguyên hạt). Điều này đặc biệt quan trọng với những người có nguy cơ thừa cân hoặc đường huyết cao.
  • Chất béo: Chất béo được tạo thành từ các axit béo, bao gồm axit béo no (chủ yếu đến từ chất béo động vật, dầu cọ, dầu dừa) và axit béo không no (có nhiều trong dầu thực vật như olive, hướng dương, đậu nành, mỡ cá, mỡ gà…). Nên hạn chế ăn nhiều thực phẩm có chất béo no bão hòa vì chúng làm tăng lượng cholesterol xấu trong máu. Lượng chất béo no không nên vượt quá 10% tổng năng lượng hàng ngày.
  • Protein (chất đạm): Ăn vừa đủ protein từ thịt, cá, đậu đỗ, sữa và các chế phẩm từ sữa, trứng… để xây dựng và duy trì cơ bắp, máu, da, xương và các cơ quan khác của cơ thể. Đậu nành là một trong những thực phẩm chứa nguồn protein và lipid dồi dào. Theo Viện Dinh dưỡng, trong 100 gram đậu nành có 34-40 gram protein và gần 20 gram lipid. Đậu nành còn là thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất như vitamin B1, B2, A, D, E, K, F…
  • Vitamin và khoáng chất: Đảm bảo cung cấp đủ vitamin và khoáng chất từ rau xanh, trái cây và các loại thực phẩm khác.

• Natto - Thực phẩm vàng từ đậu nành: Bên cạnh các món ăn quen thuộc như đậu phụ, tào phớ, sữa đậu nành…, đậu nành còn được lên men để làm nên món natto - một món ăn truyền thống của người Nhật Bản. Natto không chứa cholesterol, dồi dào sắt, canxi, magie, protein, kali, vitamin B6, B2, E, K2. Theo các chuyên gia dinh dưỡng, 100 gram natto cung cấp 15 mg protein chất lượng cao, đáp ứng 29% nhu cầu vitamin K2 hàng ngày, 22% vitamin C, 76% mangan, 48% sắt và 22% chất xơ.

  Một nghiên cứu của Khoa Dinh dưỡng lâm sàng, Đại học Tokushima, Nhật Bản, được đăng tải trên Thư viện Y khoa Quốc gia Mỹ (NCBI) cho thấy chế độ ăn với natto, các loại rau có độ nhớt và cơm có thể giúp giảm đường huyết cấp tính và nồng độ insulin máu, mang lại lợi ích cho người mắc bệnh tiểu đường và tim mạch.

• Kết hợp lối sống lành mạnh:

  • Hạn chế rượu bia: Uống nhiều rượu bia gây hại cho gan và làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch.
  • Tập thể dục đều đặn: Tập thể dục ít nhất 60 phút mỗi ngày giúp tăng cường tuần hoàn máu, ổn định nhịp tim và cải thiện sức khỏe tổng thể. Bạn có thể lựa chọn các bài tập phù hợp với thể trạng của mình, như đi bộ, chạy bộ, bơi lội, đạp xe, yoga…
  • Khám sức khỏe định kỳ: Khám sức khỏe định kỳ giúp phát hiện sớm các vấn đề sức khỏe và có biện pháp điều trị kịp thời.
  • Trang bị kiến thức sơ cứu: Trang bị kiến thức về bệnh lý cho người cao tuổi và trẻ nhỏ, đặc biệt là kỹ thuật sơ cấp cứu, cũng là điều nên làm để vui khỏe đón xuân bên gia đình.